Zainspirowani monstrami z Kroniki świata H.Schedla...

W Kronice świata Hartmanna Schedla wydanej w Norymberdze w 1493r. odnajdziemy postaci, z pogranicza świata fantazji, o których pisał już Pliniusz Starszy w I wieku i Tomasz Cantimpratensis w XIII w.

W 21 drzeworytach, ujętych w 3 kolumnach, znajdziemy wizerunki monstrów ludzkich, zepchnięte niejako na margines, które charakteryzują się unikatową i dziwaczną fizjonomią oraz wyjątkowym trybem życia.

Jaka jest przyczyna istnienia takich mutacji?

Jakie ziemie zamieszkują te ludzkie monstra?

Wiele „wyjaśnia” nam encyklopedia, księga VII, Pliniusza Satrszego. 
„Szczególnie Indie i Etiopia napełnione są dziwami".

Poniżej inwentarz monstrów ludzkich z drzeworytów Kroniki świata.

Sześcioręcy– żyją w Indiach.

Mam nieodparte wrażenie, że ktoś rzeczywiście widział te postaci. Bo wiadomym jest, że istnieją wielorękie hinduskie boginie. Przedstawień takich i w dzisiejszych Indiach znajdziemy moc: posągi, obrazy...

Gorgady – wg Pliniusza to rasa porośniętych sierścią lub włosami kobiet, które zamieszkiwać mają wyspy rozrzucone po Atlantyku.

Sześciopalczaści - z sześcioma palcami u rąk i nóg.

Polidaktylia zdarza się dość często, więc nie dziwi mnie specjalnie fakt, iż niejeden badacz ludzkiej natury miał kontakt z Sześciopalczastym.

Centaury – półkonie, półludzie. Górną część ciała mieli ludzką, czasem też i ludzkie nogi. Tylna część ciała, poniżej pasa, była końska. W epoce klasycystycznej nadano centaurom cztery końskie nogi. Centaury żyły w lasach i w górach. Żywiły się surowym mięsem. Miały dziką naturę. Łagonie usposobionych centaurów znamy niewiele. Literatura opisuje Chejrona - centaura uczynnego, pomocnego ludziom.

Sam wielki encyklopedysta Pliniusz Starszy widział ciało centaura zabalsamowane w miodzie…

Łyse brodate kobiety - wg Romansu o Aleksandrze – kobiety te polowały z psami w górach Indii.

Cóż… Ja tu dostrzegam objawy typowe dla hirsutyzmu.

Wg T.C.: „W odległych lasach Indii żyją kobiety, które mają brody aż do piersi. Chodzą odziane w zwierzęce skóry. Żyją jedynie z tego, co upolują. Zamiast psów myśliwskich mają tygrysy, lamparty i inne gatunki dzikich bestii.” (tłumaczenie: Bogdan Tarnowski).

Nisytowie – ludzie wielooczni żyjący w zachodniej Etiopii.

Pliniusz pisze, że Nisytowie są nadzwyczajnie celni w łucznictwie. Przysłowie zaś mówi o ludziach spostrzegawczych, iż mają oczy dookoła  głowy. Czyżby z plotki naród powstał?

Ludzie o szyjach jak u żurawia i z dziobem – żyć mają w Europie.

Źródła u Pliniusza wyjaśniają, że to metafora sędziego: dobry sędzia najpierw pomyśli, zanim wyda wyrok.

Kynokefale – ludzie z psimi głowami, ubrani w skóry dzikich zwierząt.

W encyklopedii Tomasza Cantipratensisa czytamy, że monstra te „mają psie głowy, zakrzywione paznokcie, odziani są w skóry cielęce, a ich głos przypomina szczekanie psów.” (tłumaczenie: Bogdan Tarnowski).

Arymaspowie (wg T.C: Arismaspowie), Cyklopi. Na środku czoła mają jedno oko.

Lud ten zamieszkuje Scytię i wiecznie walczy z gryfami o złoto. Gryfy wydobywają złoto w górach i strzegą swych skarbów przed złodziejami.

Blemmjowie

wg T.C.: „Inni znowu ludzie, nie mają głowy, oczy mają osadzone w barkach, zaś w piersi dwa otwory, służące za nos i usta. Straszni na kształt bestii .” (tłumaczenie: Bogdan Tarnowski).

Ludzie o stopach odwróconych do tyłu – żyją w dolinie góry Inaus, w klimacie ostrym i surowym. Zwinnie i szybko poruszają się.

Hermafrodyci, zwani dawniej Androgynami – prawa strona ich ciała jest męska, lewa zaś żeńska.

Skiapodzi –  z j.grec. "cieniste stopy". Szczep indyjski lub etiopski. Wg T.C.: „Jeszcze inni mają tylko jedną nogę, którą jednak niezwykle szybko biegają. Jest ona tak wielka, że ze stopy czynią sobie ogromny parasol, ochronę przed żarem słońca. Pod stopą jakby w domu mieszkają. .” (tłumaczenie: Bogdan Tarnowski).

Astomowie, Bezustni – żywią się zapachami, ale mocniejsza woń może ich pozbawić życia.  Żyją koło źródeł Gangesu.

Skiryci – bez nosów, z płaskimi twarzami, nogami krzywymi na kształt wężów. Żyją w Indiach.

Amyktyrowie, Nietowarzyscy – niektórzy mają tak wielką dolną wargę, że mogą nią zakryć całą twarz i w ten sposób chronić się przed słońcem.

Czyżby tu była mowa o plemieniu Mursi z Etipoii?...

Panotiowie – lud wielkouchów zamieszkujący Sycylię. Mają ogromne małżowiny, które służą im za swoiste skrzydła. Na widok obcych, uciekając, wznoszą się w powietrze. Uszy służyć mogą jako okrycie.

Satyrowie – Prócz kształtu – nie mają żadnych cech ludzkich. Są to stworzenia nadzwyczajnie chyże. Schwytać można tylko osobniki stare lub chore.
W mitologii satyrowie zwani też sylenami to polne stwory wchodzące w skład orszaku Dionizosa. Tańczące, pijące wino i zaspokajające swe zwierzęce i niepohamowane żądze z "upolowanymi" nimfami. Przedstawiane w różnoraki sposób: jako konie z ludzkim tułowiem lub ludzi z koźlimi nogami. Zawsze mają długie ogony.

Skiapodzi wyspecjalizowani w bieganiu – ścigają dzikie zwierzęta.

Konionodzy – lud mający końskie kopyta zamiast stóp.

Pigmeje - to rasa karłów. Średnia długość ich życia wynosi 8 lat. Ich wzrost nie przekracza 1 łokcia. Ich wrogami są żurawie, z którymi toczą ciągłe walki.

Ten niezwykły świat XV wiecznych monstrów zainspirował nas…

Wszystkie te monstrualne wizerunki znajdziemy w materiałach przygotowanych na tegoroczne letnie warsztaty kaligraficzno-iluminatorskie „Tajemniczy świat średniowiecznych monstrów”.

Uczestnicy już dzisiaj wykonają swoją pierwszą pracę.

Przygotowaliśmy etykiety z imionami. Na każdej z nich znajduje się przedstawienie jednego spośród losowo wybranych monstrów z drzeworytów z Kroniki Świata.  Zadaniem Uczestników warsztatów będzie akwarelowe wymalowanie wizerunków, korzystając z 3 podstawowych barw. Pobudzamy wyobraźnię i wrażliwość.

Inspiracją do realizacji są barwne ilustracje Kroniki Świata, które odnaleźć możemy w europejskich bibliotekach.